Boekman #133: over de rol van onderzoek en data in de culturele en creatieve sector

15-12-2022 (12:03) - Publicaties

De Boekmanstichting heeft de Boekman #133 gepubliceerd: Onderzoek en data. Daarbij kijkt de stichting naar de rol van data en onderzoek binnen de culturele en creatieve sector. Wat werkt wel en wat niet? Waarnaar zouden we onderzoek moeten doen? Hoe beïnvloedt onderzoek beleid? Wie bepaalt dat? En wat zeggen deze data ons wel en wat niet?

Met bijdragen van o.a. Anna Elffers, Francesco Chiaravalloti, Jan Willem van Bokhorst, Jasmijn Rana, Anouk de Koning, Liesbeth Bik, Rachid Benhammou en Mirthe Berentsen.

Solide kennisbasis
In het openingsartikel pleit onderzoekscoördinator bij de Boekmanstichting Rogier Brom voor de opbouw van een duurzame kennisinfrastructuur die naast monitoring vraagt om verbreding en verdieping van de gebruikte kennis. Feiten en kennis, zo schrijft Brom, zijn niet neutraal maar gegevens waarachter meerdere vragen en aannames schuilgaan. Des te belangrijker om kritisch te kijken naar de onderzoeksvragen die wij stellen en de data die worden verzameld. Zo kunnen we vorm geven aan een solide kennisbasis die nodig is om bredere keuzes te maken in de culturele praktijk en het beleid.

Gat dichten

Moeten onderzoekers, in tijden van crisis, niet meer doen dan alleen beschrijven en analyseren? Dat vroeg Eleonora Belfiore zich af in haar keynote op het landelijke congres De waarde van cultuur na corona op 30 juni 2022 in Utrecht. Ja, vinden auteurs Anna Elffers en Francesco Chiaravalloti. Hoogste tijd om het gat tussen het wetenschappelijk onderzoek en de culturele praktijk te dichten. En daarvoor moeten vastgeroeste ideeën over wat onderzoek is, welke onderzoeksmethoden en -data bruikbaar zijn, waar onderzoekers zich op moeten richten en wie onderzoek kan uitvoeren op de schop.

Ongemak

Data vervullen een steeds belangrijkere rol in de verantwoordingsprocessen van culturele organisaties en beleidsmakers. Ondanks voordelen van meer en open informatie, zorgt ‘dataficatie’ ook voor ongemak. Dat laat vooral het voorbeeld van het meten van diversiteit in de culturele sector zien. Musea, fondsen en gemeenten waarderen ‘biculturaliteit’ of ‘migratieachtergrond’ in sollicitatieprocedures of fondsaanvragen, maar het meten daarvan is ook problematisch, leggen Jasmijn Rana en Anouk de Koning in hun artikel uit. Want aan de ene kant blijft categorisering een vorm van symbolisch geweld. Maar: als we niet definiëren en meten, kunnen we ook geen effectief beleid maken.

Kennisagenda

Een mogelijk antwoord op deze worstelingen is een breed gedragen kennisagenda die de Boekmanstichting sinds begin 2022 verkent. Het belang van duurzame monitoring en kennisdeling in de sector werd al benadrukt door de Raad voor Cultuur in het stelseladvies 2021-2024. De roep om onderzoek naar en kennis over (en in) de culturele en creatieve sector is daarna, en zeker door de coronacrisis, nog sterker gaan klinken. Uit de verkenning van de Kennisagenda blijkt dan ook de breed gedragen behoefte aan een meer gecoördineerde aanpak op het gebied van borging, ontwikkeling en toepassing van kennis in en over culturele en creatieve sector. Hier geeft de Boekmanstichting in 2023 vervolg aan.

Bestellen

Boekman #133: Onderzoek en data is vanaf nu verkrijgbaar via de boekhandel en op Boekman.nl. Bekijk hier de complete inhoudsopgave en lees hier alvast het artikel van Anna Elffers en Francesco Chiaravalloti: Waardevol onderzoek in de cultuursector. Kunnen onderzoekers agents of social and cultural change zijn?

De coverillustratie is gemaakt door Fadi Nadrous.