Gratis drukwerk bestaat niet
11-09-2009 (00:00) - Gastcolumn
Een woord, geleerd op de School voor de Grafische Vakken in Utrecht, is mij, om voor mij onduidelijke redenen, altijd bijgebleven: ‘Knakkenschijf’. Op deze schijf, onderdeel van een Linieermachine (zoek maar op in je encyclopedie) bevinden zich knakken – zeg maar nokken, die zorgden voor het plaatselijk onderbreken van de linieëring van een kas- of grootboek.
Het zal je duidelijk zijn, dat ik stam uit een tijd waarin je met de degelpers van je opa nog een redelijke boterham kon verdienen. Maar die tijden zijn voorbij: ook het bedrijf waar ik indertijd mijn speldje voor 25-jarig lidmaatschap van het KVGO kreeg, bestaat niet meer en zo verdwenen meer grote merken en namen om soms later weer onder invloed van wat ik maar het ‘Zeeuwsmeisje-syndroom’ noem in ere hersteld te worden.
Overigens ben ik een beetje allergisch voor die achteraf geconstrueerde succesverhalen van meneren die vanuit een villa op de hei menen een grafisch bedrijf te kunnen leiden. De geschiedenis heeft hen alom ongelijk gegeven en waar de, destijds, familiebedrijven zich tevreden stelden met enkele procenten rendement en het hun eer te na was om ook maar iemand de poort uit te sturen, leggen deze zelfbenoemde experts, opgezweept door hun externe financiers, de lat zo hoog, dat zij, zowel als hun crediteuren in no time met lege handen staan.
Het doet een beetje denken aan Youp van ’t Heks ‘Lenen, lenen, Betalen, betalen’. De zogenaamde Crisis is voor een aantal van dit soort bedrijven een godsgeschenk, ‘wij kunnen er niets aan doen; de oorzaak komt van buiten’, terwijl wij, die al wat langer meelopen weten, dat hun gedrag van alle tijden is.
Ik kan me herinneren dat veel van de in het eerste bestaansjaar van het Grafisch Weekblad geïnterviewden, binnen een jaar na publicatie de sleutel mochten inleveren, wat mij deed besluiten om mij niet in hun rijen te scharen en nooit de publiciteit te zoeken (sic).
Het is als met die ‘knakkenschijf’, soms gaat het naar boven en soms naar beneden en het is beter om daarop te anticiperen, dan te proberen met een ‘Groot Plan’ een gedwongen beweging naar je hand te zetten. En even nog, op het gevaar af, dat jullie denken, ‘die Hendrikse wordt wel oud zeg’, wil ik je nog één wijsheid meegeven: Gratis drukwerk bestaat niet, vroeg of laat moet iemand de rekening voldoen.
Peter Hendrikse
