2013 het jaar van de Selfie?
11-11-2013 (08:33) - Column
Vorige week schreef Sander Duivestein (Sogeti) een artikel over het fenomeen ‘Selfie’ op Frankwatching. Even samenvatten: in 2006 koos Time Magazine ‘you’ tot persoon van het jaar en was op de cover een spiegel te zien waarin de lezer zijn eigen reflectie (selfie) zag. Sindsdien zijn op Instagram meer dan 53 miljoen foto’s getagd met #selfie en in oktober kwam het woord #selfie in een week tijd in meer dan 368.000 statusupdates op Facebook voor. De hele wereld is op zoek naar zijn eigen ‘moment of fame’. En dat schijnt inmiddels aardig te lukken.
Het maken van een selfie levert soms grappige beelden op, maar kan net zo goed overslaan in iets heel anders. Mensen fotograferen zichzelf tijdens crematies of maken een zelfportret terwijl iemand ‘op de achtergrond’ haar eerste weeën heeft. Narcisme ten top. Zo lang het plaatje de gewenste aandacht oplevert, lijkt alles geoorloofd. Duivestein zegt daarover: ‘Selfies zijn momentopnames die leiden tot zelfreflectie. En door zelfportretten te delen vertellen ze een eigen verhaal. Het is een visueel dagboek waardoor anderen een beter beeld krijgen van hoe het met je gaat.’
Duivestein heeft daarin gelijk, alleen is er wat mij betreft nadrukkelijk een grens als het om delen van dergelijke ‘zelfreflecties’ gaat. De excessen laten zich voor zover ze nog niet ver genoeg gaan, makkelijk invullen. ‘Maar wie zijn wij, de ouderen, om zo met het vingertje naar de jongeren te wijzen?’, vraagt Duivestein.
Oudere? Jongere? Duivestein mist hier the point.
Zelfportretten waren al ver voor onze jaartelling hoogst populair. Narcissus werd ergens in de oudheid al serieus verliefd op zijn eigen reflectie. Het vervelende is dat het nu niet meer zozeer lijkt te gaan om het zelfportret, maar om de situatie waarìn dat zelfportret is gemaakt.
Sommige mensen zijn bereid voor zo’n sensatieportret ‘over lijken’ te gaan. En daarmee worden grenzen overschreden. Dat heeft niets met oud of jong te maken, maar alles met een uit de hand lopende sensatiezucht. En zelfs dat is niet nieuw, bewijst de geschiedenis ook alweer (bijna slaapverwekkend) eindeloos.
Zo bezien is dus zelfs het jaar ‘nul’ al het jaar van de selfie. Alleen hadden we toen nog geen Instagram, Facebook of Twitter. Dat we nu wel over dergelijke media kunnen beschikken, betekent dat we meer verantwoordelijkheidsgevoel aan de dag moeten leggen. Want onze selfie wordt niet meer door honderd mensen, maar met miljoenen tegelijk gedeeld.
Als we dat in the picture hebben, wordt 2013 wat mij betreft het Jaar van de Selfie.
Nicolette Hulsebos
