In één dag een font maken: Makes Sans™

Je komt ze de hele dag tegen, vind ze mooi of lelijk en gebruikt ze de hele dag door: fonts, ofwel lettertypes. Kalibers' Designer Maria Barmentlo en Creative Developer Albert Smit besloten er samen eentje te maken in één dag tijd.

Liefde voor letters

Je hebt er duizenden tot je beschikking, dus waarom dan toch zelf een font maken? Albert: "Ik ben een behoorlijke typografie nerd. Op Instagram volg ik verschillende foundries, dat zijn bedrijven die lettertypes maken. Daar zie ik hele mooie dingen voorbij komen en het leek me leuk om er zelf een te maken." Albert vond een maatje in Maria, die zijn liefde voor fonts deelt.

Creativiteit in code en code in creativiteit

Albert: "Als developer richt je je vooral op praktisch problemen, hoe los ik iets in code op. Nu had ik tijd voor het creatieve deel van developer zijn. Normaal denk je er niet over na, je pakt de letter die je kent, of die in het ontwerp staat. Maria: "Het is goed voor je design skills om er eens in te duiken: hoe zit font in elkaar, hoe is het opgebouwd, welke keuzes zijn daarin gemaakt. Want wat je ook ontwerpt, je hebt altijd letters nodig."

Cool, onbruikbaar en Brutalisme

"Font foundries doen gerust een jaar over één font. Die tijd hebben wij natuurlijk niet. We wilden veel sneller tot een cool resultaat komen. Daarom besloten we er een zondag aan te besteden in de Lubro - ons kantoor in Utrecht. Eén dag dus, dat was wel ambitieus. Het zorgde ervoor dat we bewuste keuzes moesten maken in het ontwerp- en maakproces.", vertelt Maria.

Albert: "We maakten eerst een lijst met vereisten. We zijn fan van Brutalisme en systeemachtige fonts. Die uitstraling zochten we. En verder mocht het font ook onbruikbaar zijn. Het hoeft geen verkoopbaar product te zijn. We wilden vooral experimenteren en leren."

Een complex proces behapbaar maken

Veel van de complexe constructen die komen kijken bij typografie konden door deze keuzes direct overboord. "Bij een font heb je te maken met allerlei regels voor afstanden: de hoogte van de letters, de ruimte tussen de letters, de regelafstand, enzovoorts. We besloten te gaan voor een schreefloos, monospace font met alleen hoofdletters, dat scheelt enorm veel werk. Dat leidde ook tot de naam van het font: Makes Sans ™.

Maria: "Onze letters ontwierpen we in een grid, alsof je met legoblokjes aan de slag gaat. We begonnen met de letter M. Daar hebben we echt heel veel varianten van gemaakt. Kleine inkepingen, witruimte, kijken wat er gebeurt. Tot er op een gegeven moment eentje tussen zit waarvan je denkt: hier kunnen we mee verder, dit is bruikbaar om op andere letters toe te passen." Albert: "Na de M maakten we de A. Dat we daarmee onze voorletters hadden gemaakt, was echt toeval."

Leerzaam monnikenwerk

Maria: "Je hoeft gelukkig niet alle 26 letters van het alfabet helemaal per stuk te maken. Letters hebben een soort basisvormen, waarmee je heel snel andere letters kunt maken. Met 5 vormen heb je eigenlijk al 21 letters te pakken. Haal je bijvoorbeeld een poot van de M af, dan heb je een N. En draai je die om, dan heb je een U." Albert: "Het was onze bedoeling om een systeem op te zetten, waarbij we heel snel samen letters konden maken." Maria: "Geen strakke regels, hoor, maar meer een idee over hoe we de stijl in de andere letters terugkrijgen, zonder dat het te onleesbaar wordt. Monnikenwerk was het."

Maria: "Het uiteindelijke genereren van een font deden we in Glyphs." Albert: "Daarmee konden we er meteen een variabel font van maken. Normaal bepaal je vooraf de dikte van je tekst, ook wel het gewicht. Door het gewicht variabel te maken kun je met code gaan spelen met de dikte van je letters. Je kunt ze animeren van dik naar dun en andersom, voor extra aandacht in een call-to-action bijvoorbeeld."

Leren van elkaar

Is gebruikmaken van elkaars kennis waarom de combinatie tussen designer en developer zo goed werkt? Maria vindt van wel: "Ik wist bijvoorbeeld weinig over variabele fonts. Dat zijn van die typische dingen die je alleen te weten komt wanneer je samenwerkt met een developer. Daardoor kijk ik nu heel anders naar digitale ontwerpen: van statisch naar dynamisch en interactief." Albert: "Het was monnikenwerk om de details goed te krijgen, maar we hebben nu veel meer inzicht in hoe een font werkt, hoe we het kunnen aanpassen naar onze eigen wensen. Letterlijk de puntjes op de i zetten."