Gokregulering in Nederland – wat zijn de plannen van de regering?

In de Nederlandse gokindustrie wordt het in de toekomst ongemakkelijker voor iedereen die op snelle winsten mikt. De politiek heeft zich voorgenomen om de markt strenger te controleren met een pakket maatregelen dat niet alleen aanbieders, maar ook spelers duidelijk zullen voelen.

Strengere limieten, nieuwe reclamebeperkingen en een belastingdebat zorgen voor opschudding, terwijl tegelijkertijd de onzekerheid toeneemt of hiermee echt de gewenste doelen worden bereikt. De aangekondigde hervormingen roepen veel vragen op, maar bieden vooral stof tot discussie voor een hele sector in verandering.

De regering wil ingrijpen – wat zijn de precieze plannen en wie wordt erdoor getroffen?

Met de geplande regels geeft de politiek een duidelijk signaal af in de richting van risicobeperking. Het centrale element: stortingslimieten, gestaffeld naar leeftijd. Jongere spelers, dat wil zeggen spelers onder de 24 jaar, mogen voortaan maximaal 150 euro per maand inzetten, met een dagelijkse limiet van 5,35 euro. Voor iedereen van 24 jaar en ouder geldt een maandelijkse limiet van 350 euro, waarbij per dag maximaal 12,50 euro is toegestaan. De nieuwe regeling moet voorkomen dat vooral jonge volwassenen met een geringere financiële stabiliteit in risicovolle spelpatronen terechtkomen.

Deze limieten gelden uitsluitend voor legale online aanbieders, bijvoorbeeld van blackjack online, die over een geldige Nederlandse vergunning beschikken. Zij zijn bovendien verplicht om actief in te grijpen wanneer spelers deze bedragen overschrijden. Concreet betekent dit dat aanbieders niet alleen limieten moeten instellen, maar ook contact moeten opnemen en indien nodig maatregelen moeten nemen wanneer problematisch gedrag wordt gesignaleerd.

Alle kanalen staan daarbij in het vizier, van tv en radio tot gepersonaliseerde online reclame. De reden hiervoor is dat mensen met een verhoogd verslavingsrisico niet door agressieve reclameboodschappen tot ongecontroleerd spelgedrag mogen worden verleid. Dat deze maatregel omstreden is, ligt voor de hand, aangezien reclame voor veel aanbieders een essentiële bron van inkomsten vormt.

Wat een reclameverbod concreet zou betekenen en hoe haalbaar het werkelijk is

Een algemeen reclameverbod klinkt op het eerste gezicht eenvoudig, maar blijkt bij nader inzien uiterst complex. Er gelden nu al aanzienlijke beperkingen. Reclameaffiches in de openbare ruimte en sportsponsoring zijn aan strenge regels onderworpen. Met een volledig verbod zouden echter ook onlinecampagnes, gerichte zoekmachineadvertenties en zelfs informatieve berichten over legale aanbiedingen tot het verleden behoren.
De gevolgen zouden verstrekkend zijn. Door het verdwijnen van gereguleerde aanbieders uit de openbaarheid ontstaat een leemte die door niet-gelicentieerde platforms maar al te graag wordt opgevuld. Deze opereren meestal vanuit het buitenland, omzeilen nationale voorschriften moeiteloos en richten zich specifiek op mensen die geen plaats meer vinden op de legale markt. De ironie hiervan is dat juist maatregelen ter bescherming van spelers ervoor kunnen zorgen dat gebruikers naar minder veilige oorden uitwijken.

Hoe de Kansspelautoriteit de sleutelrol in de regulering krijgt

Centraal in dit reguleringsoffensief staat de Kansspelautoriteit,  kortweg KSA. Haar taak is om toezicht te houden op de markt, vergunningen te verlenen en overtredingen te bestraffen. In de toekomst moet zij er ook voor zorgen dat de nieuwe stortingslimieten correct worden toegepast en dat aanbieders niet alleen afwijkend spelgedrag registreren, maar daar ook actief op reageren.

Een voorbeeld van het nieuwe zelfbeeld van de autoriteit is de zaak Gammix Limited. Het bedrijf bood zijn diensten aan Nederlandse spelers aan zonder geldige vergunning en negeerde herhaaldelijk waarschuwingen. De rekening kwam snel: een boete van 19,6 miljoen euro. Deze maatregel is niet alleen bedoeld als afschrikwekkend middel, maar ook om duidelijk te maken dat illegale handelspraktijken in Nederland niet thuishoren.

Tegelijkertijd hanteert de KSA een preventieve aanpak. Zij ondersteunt initiatieven om voorlichting te geven over gokverslaving en hecht veel waarde aan de naleving van transparantienormen. Aanbieders moeten niet alleen worden gereguleerd, maar ook worden betrokken bij een verantwoordelijk partnerschap.

Waarom veel aanbieders de ontwikkelingen met zorg volgen

In de sector groeit het verzet tegen de geplande maatregelen. Het verwijt: de regelgeving gaat te ver, is economisch nauwelijks haalbaar en bevoordeelt illegale aanbieders. Vooral het dreigende reclameverbod in combinatie met hogere belastingen en lage stortingslimieten zorgt voor onrust. Kleinere aanbieders vrezen dat ze de druk niet kunnen weerstaan. Wie zich geen reclameverbod, belastingverhoging en technische aanpassingen aan nieuwe limieten kan veroorloven, zal ofwel opgeven ofwel uitwijken naar grijze zones. Dat zou op zijn beurt de legale markt verzwakken en de veiligheid voor spelers enorm verminderen.

Wat verandert er voor spelers en welke beschermingsmechanismen treden in werking?

De nieuwe regels hebben vooral één doel: meer veiligheid voor de spelers. Dat begint bij de stortingslimieten en eindigt bij het centrale blokkeringssysteem Cruks. Met dit register kunnen spelers zichzelf uitsluiten van het spelen. Tegelijkertijd zijn alle aanbieders verplicht om elke speler die in het Cruks-systeem is geregistreerd, onmiddellijk uit te sluiten van het spel.

Het beschermingsidee staat voorop, maar niet iedereen is enthousiast. Sommigen klagen dat de maatregelen te generaliserend zijn en ook onopvallende gebruikers te veel beperken. Het debat over zogenaamde overblocking komt in een stroomversnelling – een discussie over hoeveel controle te veel van het goede kan zijn.
De aanbieders dragen op hun beurt meer verantwoordelijkheid dan ooit tevoren. Ze moeten het spelgedrag continu analyseren, reageren op waarschuwingssignalen en indien nodig maatregelen nemen. Dit vereist niet alleen technische systemen, maar ook opgeleid personeel en een duidelijk maatregelenpakket.

Hoe de Nederlanden zich positioneren in vergelijking met andere Europese landen

Een blik op andere landen laat zien dat Nederland met zijn koers geenszins de mainstream volgt. Terwijl Duitsland een vergelijkbare aanpak hanteert – bijvoorbeeld met een centraal blokkeringssysteem en stortingslimieten – zijn markten als Groot-Brittannië en Malta aanzienlijk liberaler. Daar vertrouwt men meer op de eigen verantwoordelijkheid van de spelers en wordt minder ingezet op restrictieve maatregelen.

Nederland daarentegen kiest voor een streng gereguleerde koers, die in heel Europa de aandacht trekt. Of deze weg navolging krijgt of eindigt als een overgereguleerde uitzondering, valt nog te bezien. Eén ding is duidelijk: het land neemt zijn voortrekkersrol op het gebied van spelersbescherming serieus, ook al kan de prijs daarvoor hoog zijn.