AI levert zowel een oplossing voor klimaatverandering als een bijdrage eraan

Onderzoek laat zien dat AI zowel een aanwinst als een obstakel is in de strijd tegen klimaatverandering. Zo zet men AI al in om ons begrip van klimaatverandering te verbeteren en de samenleving duurzamer te maken, maar daarbij wordt het effect van AI zelf op het klimaat vergeten.

Dit terwijl dat effect niet te onderschatten valt: cijfers laten zien dat een enkel AI-model trainen tot wel 300.000 kg aan CO2 uitstoot. Hoe deze tegenstrijdigheden tegen elkaar opwegen, heeft Technerds onderzocht.

Klimaatverandering: de stand van zaken

De opwarming van de aarde is strikt genomen geen nieuws meer. Op moment van schrijven is het wereldgemiddelde temperatuur al met 1,1 °C gestegen, en kampt de wereld met bosbranden en intense hittegolven. Droogtes, orkanen, zeespiegelstijging en overstromingen behoren ook tot de effecten hiervan.

Klimaatwetenschappers waarschuwen voor onomkeerbare klimaatgevolgen als we de opwarming niet beperken tot 1,5 °C tegen 2040.

AI versus klimaatverandering: het heden en de toekomst

AI biedt twee mogelijkheden: het verbeteren en uitbreiden van het huidige begrip van klimaatverandering, en het bijdragen aan een effectieve aanpak van de klimaatcrisis. Volgens onderzoek van de The Intergovernmental Panel on Climate Change kan AI de uitstoot van broeikasgassen tussen de 1,5% en 4% terugdringen, nog voor 2030.

Hedendaagse toepassing van AI omvat onder andere het voorspellen van veranderingen in het wereldgemiddelde temperatuur, het berekenen van de efficiëntste routes voor zeetransportbedrijven, en het voorspellen van het energieverbruik in gebouwen.

Concrete plannen voor slimme steden, efficiëntere windmolenparken en groene agricultuur zijn ook in ontwikkeling, maar deze nog niet op een grote schaal geïmplementeerd.

De negatieve impact van AI op het klimaat

Jan Fred van Wijnen waarschuwt zo dat het trainen van AI-modellen kolossale hoeveelheden elektriciteit vereist. Zo kostte het trainen van alleen al GPT-3, een van de iteraties van ChatGPT, kostte een geschatte 190.000 kWh aan elektriciteit verbruikte. Dat staat gelijk aan het verbruik van 24.820 Nederlandse gezinnen in één dag.

De CO2-uitstoot is ook niet mild: wetenschappers schatten dat een model van begin af aan trainen tussen de 225.000 en 300.000 kg aan CO2-uitstoot oplevert – evenveel als 50 tot 85 auto’s per jaar.

Transparantie is de toekomst

Daarnaast laat onderzoek een gebrek aan transparantie onder ontwikkelaars en onderzoekers zien. Onderling delen zij zelden tot nooit gegevens omtrent het trainen van modellen met elkaar, mogelijk vanwege de competitieve aard van de markt.

Dat betekent dat iedere onderzoeker of ontwikkelaar die een AI-model wilt creëren, dit van begin af aan zelf moet ontwikkelen, zonder te kunnen leunen op andermans ontdekkingen als startpunt. Dat is ook terug te zien in de cijfers: slechts een derde van de benaderde onderzoekers waren bereid hun data te delen.

Op de bereidheid van de leiders in verschillende sectoren is minder aan te merken: onderzoek wijst uit dat 87% van klimaatsector- en AI-leiders AI ziet als nuttig in het gevecht tegen klimaatverandering. Echter, obstakels als gebrek aan expertise, technologie en vertrouwen maken dat slechts 43% van bedrijfsleiders zichzelf deze technologie zien inzetten.

Anouk Mols, postdoctorale onderzoekster in onder andere AI, privacy, en surveillance aan de Erasmus-universiteit Rotterdam, vertelt Technerds daarover: “Oplossingen als [XYZ]-AI zijn waardevol en belangrijk, maar [...] voor gebruiksvriendelijkheid moet de uitleg boven het technische uitstijgen en begrijpelijk zijn voor mensen zonder een diploma informatica.”

Hiervoor moet de industrie én de wetenschap openstaan voor volledige transparantie, versterkt door concretere, verbeterde regelgeving. Experts zijn van mening dat deze tevens duurzaamheidsinitiatieven omtrent AI dient aan te moedigen door middel van financiering of andere compensatie.

Luca Nowak
Head of Content, Psycholoog | Technerds