'PCM moet geld terugkrijgen van eigenaren'

16-12-2008 (10:42) - Media

De ideële stichtingen boven PCM zouden geld moeten terugstorten aan de onderneming. Dat stellen de onderzoekers die in opdracht van de Ondernemingskamer van het Gerechtshof Amsterdam de gang van zaken rond de overname van PCM door Apax onder de loep namen. Het zou om maximaal 300 miljoen euro gaan. De onderzoekers, Willem Jan van Andel, advocaat in Utrecht, en voormalig financieel topman van Akzo Nobel Jean den Hoed, bekeken op aandrang van NVJ en FNV KIEM sinds begin dit jaar de verkoop van PCM aan Apax en later weer de terugverkoop aan de stichtingen.

In het kader van de overname betaalde PCM € 38,5 miljoen aan Apax en 327,1 miljoen aan de stichtingen. Eind 2008 zien de onderzoekers als uiteindelijk resultaat van de overname een PCM dat - in vergelijking tot de situatie begin 2004 - ThiemeMeulenhoff en BSL is kwijtgeraakt (voor een totale verkoopwaarde van € 227 miljoen) en in plaats van zo’n € 40 miljoen bankschuld, circa € 140 miljoen bankschuld heeft.

Daar staat tegenover dat de stichtingen een 100%-belang in PCM hebben en dat zij als gevolg van de overname nog zo’n 300 miljoen euro in kas hebben. Gelet op wat er is gebeurd, stellen de onderzoekers dat de stichtingen dat geld weer terug zouden moeten storten.

Volgens de onderzoekers heeft PCM langs de rand van de afgrond gescheerd. Alleen door de verkoop van ThiemeMeulenhoff en BSL konden de schulden worden terugebracht. Het is dankzij het personeel van de dagbladen en de boekenuitgeverijen dat het bedrijf nog bestaat, aldus de onderzoekers.

PCM zegt op basis van het onderzoek lessen te hebben getrokken uit de recente geschiedenis van de onderneming op terreinen als organisatorische decentralisatie, rol van de holding, strategische besluiten en desinvesteringen, financiële huishouding en corporate governance. Het bedrijf stelt verder vast dat de uitkomsten van het onderzoek belangrijk zijn voor de geschiedschrijving van de onderneming. Daarenboven biedt het rapport van de onderzoekers aanknopingspunten voor een (voorzichtig) positieve beoordeling van het beleid en de besturing van PCM sinds medio 2007.

In een eerste reactie zegt de stichting Democratie en Media dat de onderzoekers de besluitvorming van destijds onvoldoende in hun historische context plaatsen. ‘De stichting wijst er op dat in een eerder stadium, ook door de stichting, al is geconcludeerd dat het binnenhalen van de Britse investeerder Apax achteraf als een onwenselijke beslissing kan worden omschreven. Achteraf, want destijds werd deze beslissing door alle betrokkenen gesteund’, aldus de stichting.

In de aanloop naar de publicatie van het rapport is er een aantal malen contact geweest tussen de stichting en de onderzoekscommissie. De stichting concludeert op basis van de vandaag gepubliceerde samenvatting en conclusies dat de onderzoekers ‘slechts in zeer geringe mate’ tegemoet lijken te zijn gekomen aan de inhoudelijke bezwaren van de stichting. ‘Het rapport is daardoor eendimensionaal van karakter. De stichting zal de komende dagen besteden aan het nauwkeurig lezen van het rapport. Tot die tijd zullen geen nadere mededelingen worden gedaan.’

NVJ en FNV KIEM menen op basis van het rapport, dat de wijze waarop de financiering van PCM heeft plaatsgevonden en het beleid dat is gevoerd, de toets der kritiek niet kan doorstaan. ‘Uit het onderzoeksrapport zijn vele wijze lessen te trekken over de wijze van financiering van overnames door private equity funds. Het is te hopen dat de financiële wereld deze kritiek ter harte zal nemen. Vakorganisaties en ook ondernemingsraden zullen hier in ieder geval veel uit kunnen halen, dat zij kunnen gebruiken in de toekomst bij de beoordeling van voorgenomen overnames.'

NVJ en FNV KIEM zullen de komende tijd het rapport uitvoerig gaan bestuderen en de voorgestelde wijzigingen door PCM kritisch bestuderen. Zij zullen dit gaan bespreken met hun leden en met hun adviseurs.

Het is aan de NVJ en FNV KIEM om conclusies uit het rapport te trekken en de ondernemingskamer om een oordeel te vragen. Daarvoor hebben ze twee maanden de tijd.