50 jaar Golf: twintig mythes en feiten over een icoon
De Volkswagen Golf is al vijftig jaar lang meer dan een auto – het is een verzameling van legendes, mythes en verrassende waarheden. Van verborgen Kever-genen en briljante ingenieurs tot gedurfde marketingstunts en unieke productiekeuzes: vele modellen dragen een verhaal met zich mee. Hier twintig mythes en verrassende details uit vijf decennia Golf-geschiedenis.
1. De Golf I was voor de helft een VW Kever
Dat klopt deels, maar ‘de helft’ is overdreven. In de eerste jaren deelde de Golf veel onderdelen met zijn voorganger, zoals de richtingaanwijzer- en ruitenwisserhendels, lichtschakelaars, de portierklinken, de vuldop van de brandstoftank en de stof of het skai van de stoelen. De wielbasis was ook vergaand hetzelfde, vooral om de productie in de fabriek eenvoudiger en kostenefficiënter te maken.
2. De Oostenrijker prof. Ernst Fiala 'vond' de Golf uit
Niet helemaal waar. Ernst Fiala, hoofd van onderzoek en ontwikkeling bij Volkswagen, trad pas kort voor de serieproductie aan. Hoewel ingrijpende wijzigingen niet meer mogelijk waren, voerde hij vlak voor de start nog een paar belangrijke aanpassingen door, zoals betere isolatie in de portieren en een spoilertje op de achterklep voor extra neerwaartse druk, waarvoor zelfs nieuwe persen nodig waren. De eigenlijke ontwikkeling van de Golf was grotendeels het werk van een team onder leiding van Kurt Lotz en later Rudolf Leiding.
3. De Golf GTI zou er eigenlijk nooit zijn gekomen
Dat klopt deels. Het verhaal gaat dat een groep ingenieurs bij Volkswagen, zelf fervente autoliefhebbers, in hun vrije tijd aan de wieg stond van de GTI. Wat begon als een passieproject – een krachtigere versie van de Golf puur voor de lol – kreeg serieuze aandacht toen de prototypes uitzonderlijk goed presteerden. Aanvankelijk gepland als een kleine serie van 500 stuks voor homologatie in de autosport, bleek de GTI bij de introductie een regelrechte sensatie. De rest is, zoals men zegt, geschiedenis.
4. De eerste Golf GTI had geen deksel op het handschoenenkastje
Klopt. Om de belangrijke topsnelheid van 180 km/u te behalen, was een grotere voorspoiler nodig. Om toch binnen de beoogde verkoopprijs te blijven, werd ergens anders bespaard, en in het eerste productiejaar was dat het deksel van het handschoenenkastje.
5. De Golf Variant zou na de Golf IV verdwijnen
Dat klopt. In de jaren 2000 wilde Volkswagen de Golf Plus, een hogere en ruimere MPV-variant, als vervanger van de Variant positioneren. Dit was een strategische keuze om meer diversiteit in het Golf-gamma te brengen. Toch bleek al snel dat zakelijke klanten en gezinnen de traditionele Variant trouw bleven vanwege zijn praktische laadruimte en veelzijdigheid. Hierdoor besloot Volkswagen de vierde generatie Variant langer te produceren en kwam in 2007 alsnog met een volledig nieuwe Golf Variant, gebaseerd op de vijfde generatie. Een slimme zet, want de Variant bleef populair in Europa.
6. De Golf zou oorspronkelijk een achterin geplaatste motor krijgen
Dat klopt. Het concept, de EA266, werd in 1969 ontwikkeld door Porsche en bereikte zelfs de productierijpheid. Met een motor onder de achterbank en achterwielaandrijving bood het model unieke voordelen, zoals meer interieurruimte en een laag zwaartepunt. Toch koos Volkswagen tot teleurstelling van Porsche uiteindelijk voor een eenvoudiger en goedkoper concept: een voorin geplaatste motor met voorwielaandrijving. Deze keuze legde de basis voor het succes van de Golf als praktische en betaalbare auto.
7. Start-stopsystemen bestonden bij VW al in de jaren 80
Klopt. De Golf Formel E was ontworpen om zuinig te rijden en had naast een langere versnellingsbakverhouding (3+E, later 4+E) een verbruiksindicator en een systeem dat de motor uitschakelde wanneer de bestuurder de koppeling intrapte bij stilstand. Een speciaal vliegwiel startte de motor opnieuw zodra de koppeling weer werd bediend.
8. Voor de Amerikaanse markt wordt de Golf in Mexico gemaakt
Niet vanaf het begin. Voor de eerste twee generaties had Volkswagen een eigen assemblagefabriek in Westmoreland, Pennsylvania. De geproduceerde auto's verschilden soms aanzienlijk van de Europese versies en hadden specifieke interieurs, afwijkende neuzen en motoren. Ook de naam was anders: de eerste Golf werd in Amerika de Rabbit genoemd.
9. De Golf GTI had altijd voorwielaandrijving
Niet waar. De Golf GTI G60 van de tweede generatie werd in 1991 als vierwielaangedreven model uitgebracht. Er werden slechts enkele honderden exemplaren van deze 160 pk sterke G60 Syncro geproduceerd.
10. De zesde Golf-generatie is slechts een doorontwikkeling van de vijfde
Niet waar. Hoewel de basisstructuur werd behouden, werden alle onderdelen herontworpen en voorzien van compleet nieuwe techniek en een volledig herziene elektronica-architectuur.
11. Golf-ontwerper Giugiaro reed er zelf ook in
Klopt, en niet zomaar een. Als blijk van waardering kreeg Giorgetto Giugiaro, de ontwerper van de eerste Golf, begin jaren 80 een uniek exemplaar cadeau van Volkswagen. Het ging om een vroege zwarte vijfdeurs Golf GTI, een model dat toen nog niet op de markt was. Deze speciale Golf was uitgerust met ATS-lichtmetalen velgen, een luxe lederen interieur en de grotere bumpers van het Amerikaanse model. Dit exemplaar was niet alleen een eerbetoon aan Giugiaro’s baanbrekende werk, maar ook een subtiel stukje marketing: de meester zelf reed immers rond in zijn eigen creatie.
12. De Golf was vanaf het begin een succes
Niet helemaal. Bij de lancering in 1974, kort na de oliecrisis van 1973, hielden veel kopers de hand op de knip. Traditionele Kever-klanten stonden bovendien sceptisch tegenover de compleet nieuwe techniek van de Golf, zoals de voorin geplaatste motor en voorwielaandrijving. Het echte succes kwam pas in 1976, met de introductie van de Golf Diesel – een zuinige keuze in een tijd van hoge brandstofprijzen – en de sportieve GTI, die een jonger, enthousiast publiek aantrok. Deze twee modellen hielpen de Golf een verkoophit te worden, en daarmee was Volkswagens gok op een radicaal ander concept meer dan geslaagd.
13. De naam Golf is afgeleid van een paard
Waar. Niet de Golfstroom, maar een paard met de naam Golf inspireerde de naam van het iconische model. In 1973 liet Hans-Joachim Zimmermann, een VW-inkoper en voorzitter van de plaatselijke ruiterclub, zijn chef Münzner kennismaken met zijn Hannoveraan. Münzner was zo gecharmeerd van de naam dat hij deze prompt voorstelde als naam voor de Kever-opvolger. Het marketingteam vond Golf perfect passen bij namen als Passat en Scirocco, en de rest is geschiedenis.
14. De Volkswagen Golf was de eerste hatchback op de Nederlandse markt
Niet waar. Hoewel de Golf I in 1974 een belangrijke speler werd in het hatchback-segment, waren er al eerder hatchbacks op de Nederlandse markt, zoals de Renault 16 (1965). De Golf zette echter de standaard voor wat een hatchback moest zijn: praktisch, modern en betaalbaar.
15. In Brazilië heette de Golf Gol
Niet waar. Hoewel de naam Gol in Brazilië inderdaad voorkwam, was dit een zelfstandig model en geen versie van de Golf. De Volkswagen Gol werd tussen 1981 en 2022 geproduceerd als een compacte auto, specifiek ontworpen voor de Zuid-Amerikaanse markt. Technisch gezien leunde de Gol op onderdelen van de Volkswagen Polo en Škoda Fabia. De naam ‘Gol’, Braziliaans voor ‘doelpunt’, sloot aan bij de passie voor voetbal in het land. Ondanks de gelijkenis in naam, waren de Golf en de Gol volledig verschillende modellen, ontworpen voor verschillende markten en behoeften.
16. Zelfs de paus reed in een Golf
Klopt, maar dat was vóór zijn pauselijke tijd. Joseph Ratzinger, later paus Benedictus XVI, bezat een donkergrijze Golf Mk4 1.6 Highline uit 1999, compleet met niet-originele sportvelgen. Hij bestelde de auto bij een dealer in Beieren en liet hem naar Rome transporteren, waar hij als kardinaal al een hoge positie had. Het was zijn enige auto, en hij reed er twee jaar in voordat hij paus werd. Na de benoeming van de Heilige Vader werd de Golf geveild door een online casino, dat een onbekend zescijferig bedrag betaalde voor dit bijzondere stukje pauselijke geschiedenis. Overigens heeft Volkswagen dit jaar bijna veertig volledig elektrische modellen uit de ID.-familie aan Vaticaanstad geleverd. Het Vaticaan wil tegen 2030 volledig klimaatneutraal rijden.
17. Het paleis van Erich Honecker werd voor de Golf gesloopt
Dat klopt, zij het indirect. Het Paleis van de Republiek, het iconische DDR-gebouw in Oost-Berlijn, werd na de val van de Muur grotendeels gesloopt. Het staal uit de constructie, ooit symbool voor de macht van Erich Honecker en de DDR, kreeg een nieuwe bestemming: het werd gerecycled en deels verwerkt in motorblokken van de zesde generatie Volkswagen Golf. In 1977 had de BRD overigens een deal met Oost-Duitsland gesloten voor de levering van 10.000 VW Golfs, betaald met tegenleveringen zoals persen, olie en koplampen. Het gewilde Westerse alternatief voor de Trabant was voornamelijk bestemd voor overheidsfunctionarissen en partijbonzen. Slechts een zeer klein aantal kwam via complexe toewijzingsprocedures terecht bij burgers, meestal mensen met goede connecties of een speciale status.
18. De Golf is het bestverkochte product van Volkswagen
Niet waar. Die eer gaat naar de VW-curryworst, die sinds 1973 in Wolfsburg wordt geproduceerd. Met jaarlijks zeven miljoen worsten en 550 ton speciale curry-ketchup is deze snack een icoon op zich. Medewerkers eten hem dagelijks tijdens de pauze, maar ook bezoekers van de Volkswagen-shop kunnen hem kopen. Net als bij auto's heeft de worst een instapversie (12,5 cm) en een verlengde variant (25 cm) – compleet met eigen onderdeelnummer: 199 398 500 A.
19. De Volkswagen Golf is populair bij de Nederlandse politie
Klopt. De Volkswagen Golf was als opvolger van de Kever een populaire keuze bij de politie. De Golf Mk1 en Mk2 werden vaak ingezet als surveillanceauto, terwijl de Golf Mk3 GTI geliefd was bij verkeershandhavingsteams vanwege zijn sportieve prestaties. De herkenbare rood-blauwe Dunbar striping op de witte carrosserie en het blauw zwaailicht maakten de Golf een bekend gezicht op de Nederlandse wegen. Ze waren en zijn ook populair bij arrestatieteams en de recherche.
20. Volkswagen bouwde ooit een varende Golf
Klopt. In 1983 presenteerde Volkswagen de 'See-Golf', een speciaal aangepaste Golf Mk1 Cabriolet die kon drijven en zichzelf voortbewoog op water. Ontwikkeld onder leiding van Ernst Fiala, was ‘amfibische Golf’ uitgerust met een waterdichte bodem, opblaasbare drijvers en een kleine buitenboordmotor, waarmee hij op de Wörthersee een snelheid van 6,5 knopen bereikte. Hoewel deze amfibische Golf indruk maakte tijdens demonstraties, ging het model nooit in productie en bleef het bij dit unieke prototype dat nu in het museum in Wolfsburg staat.
