Gevalletje van onbewust bekwaam
04-11-2016 (22:17) - Column
Een paar weken geleden mocht ons bureau een aantal pitches van HBO-studenten Toegepaste Psychologie beoordelen. De pitches betroffen allemaal hetzelfde vraagstuk: 'hoe kunnen we studenten meer ‘cyber secure’ gedrag laten vertonen tijdens hun studieperiode?'
Nou, dat is niet zomaar een vraagstuk. Voor onderwijsinstellingen in het HBO en op universiteiten is dit al jaren een hersenkraker. Bring Your Own Device is al geruime tijd het adagium, en daarmee ligt cyber unsecure gedrag dagelijks op de loer. Want iedereen doet maar wat met en vanaf zijn of haar device. En zolang dat goed gaat, gaat het goed. Kortom: heerlijk voer voor gedragsveranderaars!
De pitchende studenten hadden het niet makkelijk. Voordat hun ideeën om cyber secure gedrag te bevorderen gepresenteerd mochten worden - ideeën bedenken, leuk!' - moest er wel een gedegen literatuurstudie uitgevoerd zijn. Wat zijn de te gebruiken inzichten uit eerder onderzoek en interventies? Er waren er nogal wat, maar 90% van ver voor de introductie van de smartphone, laat staan de tablet. Relevantie? Twijfelachtig.
Vervolgens moesten de zogeheten determinanten van gedrag worden vastgesteld. Lastig, zeker als de literatuurstudie vrijwel geen recent opgedane inzichten oplevert. En dan moest de interventie nog worden gedefinieerd; wat willen we nou concreet gaan doen? En, cruciaal, wat wordt dan de centrale boodschap die het foute gedrag moet afleren en het goede gedrag moet realiseren? En is dat overtuigend? En, last but not least, is dat haalbaar?
Eerlijk gezegd had ik verwacht dat het ideeën zou regenen, wat zeg ik: zou stormen! Maar dat viel tegen, eigenlijk verwarde elk pitchteam ‘idee’ met ‘medium’. Of hadden ze simpelweg nog geen idee. Wat de pitches dan opleverden? Literatuurstudies dus. Vertaald naar determinanten. En daaraan gekoppeld een kwalitatief omschreven gedragsdoelstelling. Tja, dus eigenlijk nog niet zoveel…
Zou je denken! Want luisterend naar hun pitches bleek, dat de studenten zonder het zelf te beseffen tijdens hun onderlinge gesprekken en discussies diverse inzichten hadden verworven. Waardevolle inzichten, die terloops in bijzinnen langs kwamen. Inzichten die ze nog niet als inzichten herkenden en daardoor verloren gingen. Terwijl ze de sleutel zouden vormen naar een waterval van ideeën. Gevalletje van onbewust bekwaam dus.
Studenten zijn er blijkbaar nog niet in getraind om op snelle en eenvoudige wijze naar bruikbare inzichten te speuren. Ervaring leert, dat een simpel N=12 onderzoekje met open vraagstelling, al dan niet online uitgevoerd, doorgaans al meer dan voldoende aanknopingspunten en eye-openers biedt. Het had ze in dit geval zeker geholpen.
Maar aan de horizon brandt volop het licht. Want van onbewust bekwaam naar bewust bekwaam is doorgaans een vrij kleine stap. En in dit specifieke geval een grote sprong naar jonge frisse ideeën.
Olaf Cox
client service director / partner bij l’eau – reclamebureau voor gedragsbeïnvloeding
