Wat is een glimlach waard?
22-09-2016 (10:52) - Column
Sociaal psychologen over de hele wereld krijgen het Spaans benauwd. Sinds er een aantal schandalen aan het licht zijn gekomen (denk Diederik Stapel) worden grote klassieke psychologische experimenten massaal opnieuw uitgevoerd. Dit heeft, tot nu toe niet bijzonder veel succes opgeleverd. De grote vraag is nu: wat is een glimlach in marketingkringen nog waard?
Een week geleden is er weer een bom binnen het werkveld van de sociale psychologie ontploft, aldus de Volkskrant. Het klassieke experiment van Fritz Strack dat in 1988 aantoonde dat een geforceerde glimlach ons vrolijker zou maken wordt niet bevestigd door een herhalingsonderzoek aan de UvA. In het oorspronkelijke experiment lieten onderzoekers deelnemers een pen tussen hun tanden klemmen om ongemerkt een glimlach te forceren. Cartoons werden door deze groep als grappiger beoordeeld dan door de groep proefpersonen die een pen tussen de lippen moest balanceren en die daardoor een pruilmond vormden.
Nu het onderzoek van Strack onderuit wordt gehaald, kun je je afvragen of psychologie een fopstudie is en of de veelvuldig toegepaste psychologische technieken in marketingcampagnes nergens op gebaseerd zijn.
Ik denk dat de ons nu gepresenteerde bom minder groot is dan de media doen voorkomen. Natuurlijk is het vervelend dat de resultaten uit het experiment van Strack niet worden teruggevonden in het meest recente onderzoek van de UvA, maar dit betekent nog niet meteen het einde van de relevantie van de glimlach in marketing communicatie toepassingen.
Hoogstens betekent het dat we nog niet alles precies weten en dat we voorzichtig moeten zijn met (te) boute uitspraken. De psychologie is geen exact vakgebied en geen mens is gelijk.
Of het effect van de glimlach bestaat en hoe dat dan precies werkt?
Ik zou zeggen, kijk wat er gebeurt als je met een glimlach (geforceerd of niet) je omgeving tegemoet treedt. Wat dan vaak blijkt, is dat als je erin gelooft, de wereld in jouw ogen ook echt een beetje vrolijker wordt.
Psychologie van de koude grond die werkt.
Nadine van de Sande
Psychology Officer bij l’eau – reclamebureau voor gedragsbeïnvloeding
